Ongoing project!
Ψυχική Υγεία
Όσο σημαντική και η σωματική υγεία!
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν αρκετά πράγματα για την υγεία γενικά αλλά τίποτα ή σχεδόν τίποτα για την ψυχική υγεία. Στη σύγχρονη εποχή όμως και ειδικά στον αστικό τρόπο ζωής τα προβλήματα που αφορούν στην ψυχική υγεία, ακόμη και στην «προ-covid» εποχή, αυξάνονται και μοιάζουν να έχουν πάρει διαστάσεις επιδημίας. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό αλλά για εμένα οι κυριότεροι έχουν να κάνουν με την έλλειψη γνώσεων για την ψυχική μας υγεία, με τις πολλές φορές λανθασμένες πληροφορίες που συχνά διαβάζουμε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, blog, ταινίες κλπ, αλλά και η έλλειψη προληπτικής ψυχοθεραπείας.
Η ψυχοθεραπεία αντίθετα με την κοινή αντίληψη ότι είναι κάτι που κάνουμε αφού «έχουμε κάποιο πρόβλημα» μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά έτσι ώστε να μειώσει ή και να εξαλείψει τις πιθανότητες να αναπτύξουμε πρόβλημα ψυχικής υγείας! Η ψυχοθεραπεία μπορεί να ωφελήσει οποιονδήποτε και σε οποιαδήποτε φάση της ζωής ή προβλημάτων που αντιμετωπίζει.
Επειδή όμως δικαιολογημένα, υπάρχουν πολλές παρανοήσεις ή και λάθος αντιλήψεις για την ψυχική υγεία ας βάλουμε μία τάξη.
Τι είναι η ψυχική υγεία:
Υπάρχουν πολλοί ορισμοί για την ψυχική υγεία αλλά ένας που προτιμώ είναι αυτός:
«Η ψυχική υγεία είναι αναπόσπαστο μέρος της υγείας γενικότερα. Χωρίς ψυχική υγεία δεν μπορεί κάποιος να θεωρηθεί υγιής!
Χωρίς επίσης καλή σωματική υγεία δεν μπορεί κάποιος απαραίτητα να θεωρηθεί ψυχικά υγιής.
Η απουσία ψυχικής ασθένειας ή διαταραχής δεν σημαίνει ότι κάποιος έχει καλή ψυχική υγεία!
Ψυχικά υγιής είναι ο άνθρωπος που γενικά νιώθει καλά στην καθημερινότητα του (ευεξία) , είναι λειτουργικός σε συναισθηματικό, γνωστικό, συμπεριφορικό επίπεδο και που μπορεί γενικά να διαχειριστεί τα προβλήματα του.»
Ποια είναι σημάδια πως ίσως να μην έχω καλή ψυχική υγεία εγώ ή κάποιος που γνωρίζω; (Προσοχή τα παρακάτω είναι μόνο ενδεικτικά και ο μόνο κάποιος ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί επίσημα να τα αξιολογήσει!)
Οι περισσότεροι μας καταλαβαίνουμε όταν κάτι «δεν πάει καλά». Υπάρχουν φορές όμως που μπορεί και να μην το καταλαβαίνουμε. Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε παρουσιάζει ένα ή και περισσότερα από αυτά, ίσως να χρειάζεται να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό.
-
Το να τρώει ή να κοιμάται κάποιος περισσότερο ή λιγότερο από το κανονικό (για τουλάχιστον 2 εβδομάδες ή περισσότερο)
-
Το να απομακρύνεται κάποιος από τους άλλους αλλά και από συνήθεις δραστηριότητες του.
-
Το να έχει μειωμένη ή καθόλου ενέργεια.
-
Το να νιώθει ψυχολογικό «μούδιασμα» ή πως τίποτα δεν έχει σημασία.
-
Το να έχει σωματικούς πόνους οι οποίοι δεν μπορούν να εξηγηθούν ιατρικά.
-
Το να νιώθει κάποιος απελπισία.
-
Το να κάνει χρήση αλκοόλ ή ουσιών περισσότερο από πριν ή να ξεκινάει τώρα.
-
Το να νιώθει άγχος συνέχεια.
-
Το να έχει θυμό, να ξεχνάει συχνά, να μην μπορεί να συγκεντρωθεί εύκολα, να φοβάται ή/και να είναι σε σύγχυση.
-
Το να μαλώνει με τους άλλους συχνά.
-
Οι αλλαγές στη διάθεση του (πάνω- κάτω) να του δημιουργούν προβλήματα με τους άλλους.
-
Το να έχει επίμονες σκέψεις που δεν μπορεί να ελέγξει.
-
Το να σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του ή/και σε άλλους. (Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να ζητήσετε βοήθεια ειδικού!)
-
Να δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει στην καθημερινότητα του. ( Και σε αυτή την περίπτωση κρίνεται απαραίτητο το να ζητηθεί βοήθεια ειδικού)
-
Ξεκινήστε ψυχοθεραπεία ή συμβουλευτική.
-
Περάστε χρόνο με ανθρώπους με τους οποίους νιώθετε καλά.
-
Ασκηθείτε!
-
Περάστε όσο περισσότερο χρόνο γίνεται στη φύση.
-
Απλοποιείστε όσο γίνεται τη ζωή σας.
-
Κάντε πράγματα που σας ευχαριστούν αρκεί να μην είναι αυτοκαταστροφικά.
-
Μειώστε όσο περισσότερο μπορείτε το χρόνο που περνάτε στα social media και την τηλεόραση.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Τι είναι η ψυχοθεραπεία:
Υπάρχουν ακόμα περισσότεροι ορισμοί για το τι είναι ψυχοθεραπεία και αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς πρόκειται για μία πολυεπίπεδη και πολύπλευρη διαδικασία εξαιρετικά πλούσια.
Θα ξεκινήσω περιγράφοντας την ως μία σχέση μεταξύ δύο ή παραπάνω ατόμων, μέσα σε ένα συγκεκριμένο πάντα πλαίσιο (την ψυχοθεραπευτική σχέση) μέσω της οποίας κάποιος ζητά βοήθεια για να καλυτερέψει τη ζωή του σε ένα ή περισσότερα επίπεδα. Είναι μία σχέση στην οποία τα εμπλεκόμενα μέρη συνεργάζονται ισότιμα, με κοινούς σκοπούς όπου βασικά εργαλεία είναι η εκπαίδευση,( στην ψυχική υγιεινή/ φροντίδα του εαυτού, τεχνικές χαλάρωσης κ.α)χρήση τεχνικών, η γραφή, οι γραπτές ή άλλες εργασίες για το σπίτι, χρήση τεχνικών κατά τη διάρκεια της συζήτησης και κυρίως η ίδια η ψυχοθεραπευτική συμμαχία μεταξύ ψυχοθεραπευτή και θεραπευόμενου. Εάν χρειαστεί, ένας κλινικός ψυχολόγος ίσως να σας δώσει κάποια «διάγνωση».
Μέσω της ψυχοθεραπείας μπορούν να αντιμετωπιστούν μία σειρά θεμάτων και προβλημάτων που μπορεί να έχουν να κάνουν με συναισθήματα (το πως νιώθουμε), συμπεριφορές (τι κάνουμε ή μας κάνουν και πως) και τη σκέψη ( τι και πως σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε)
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να εξαλείψει τελείως κάποια προβλήματα ή/και συμπτώματα ή να τα ελαττώσει σε κάποιο βαθμό. Μπορεί αυτά τα προβλήματα να είναι από προβλήματα της καθημερινότητας μέχρι και «κλινικά» προβλήματα και φυσικά όλα τα ενδιάμεσα.
Υπάρχουν πολλά είδη ψυχοθεραπείας που ανήκουν σε διάφορες σχολές και ανάλογα με την εκπαίδευση του κάθε ψυχοθεραπευτή εφαρμόζονται ανάλογα.
Η ψυχοθεραπεία είναι η μόνη επιστημονικά αποδεκτή μορφή θεραπείας λόγου που ενδείκνυται για αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων. (Παρακάτω θα δείτε πληροφορίες για την ψυχιατρική)
Ο ψυχοθεραπευτής για να μπορέσει να βοηθήσει αποτελεσματικά σε θέματα διαταραχών ή «ψυχικής ασθένειας» θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει σχετικές σπουδές στην ψυχοθεραπεία ή/και την κλινική ψυχολογία και όχι απλά να έχει σπουδάσει ψυχολογία ή ψυχιατρική. (Παρακάτω θα πάρετε καλύτερη εικόνα σχετικά)
"Η ευτυχία και η καλή ζωή είναι μία διαδικασία, όχι μια κατάσταση ύπαρξης. Είναι μία κατεύθυνση και όχι ένας προορισμός"
Carl Rogers
Τι μπορώ να κερδίσω από την ψυχοθεραπεία:
Έδω θα μπορούσα να γράψω πολύ, μα περισσότερο απ’όσο θα έπρεπε. Θα αρκεστώ σε μία πολύ μικρή περιγραφή παραδειγμάτων.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να:
-
Να μας ανακουφίσει ή/και να μας απαλλάξει από το άγχος και την ταραχή
-
Να μας μειώσει/ εξαλείψει τη θλίψη, την στεναχώρια, το φόβο κλπ
-
Να βοηθήσει να διαχειριστούμε προβλήματα οποιασδήποτε φύσης όπως σχέσεων, οικογενειακά, εργασιακά, απώλειας κλπ
-
Να αλλάξουμε σκέψεις, αντιλήψεις και συμπεριφορές που δεν μας κάνουν καλό
5. Να μας βοηθήσει να εξελιχθούμε και να γίνουμε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας
6. Να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση
7. Να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, τους άλλους και την ζωή
8. Να αναπτύξουμε καλύτερες δεξιότητες όπως επικοινωνίας με τους άλλους, ακρόασης, οργάνωσης, επίλυσης προβλημάτων και πολλές άλλες
9. Να σας μάθει πως να φροντίζετε καλύτερα τον εαυτό σας έτσι ώστε να είστε πιο ενδυναμωμένοι και υγιής!
10. Να εντοπίσετε δυσλειτουργικές συμπεριφορές και να τις αντικαταστήσετε με πιο λειτουργικές
11. Να γίνετε πιο ανθεκτικοί στις αντιξοότητες της ζωής
12. Να διαχειριστείτε καλύτερα το πένθος
13. Να ξεπεράσετε τον φόβο!
14. Να εκτιμήσετε περισσότερο τον εαυτό σας και τη ζωή σας
15. Να δείτε εναλλακτικές που ποτέ στο παρελθόν δεν μπορέσατε να δείτε
16. Να έρθετε πιο κοντά στην αλήθεια σας και να καταρρίψετε ψευδαισθήσεις που έχετε